સિસ્ટેમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન (એસઆઇપી) મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્ઝ દ્વારા ઓફર કરવામાં આવતો રોકાણ માર્ગ છે, જેમાં વ્યક્તિ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કિમમાં લમ્પ-સમ રોકાણ કરવાને સ્થાને નિયમિત અંતરાયે એટલે કે મહિનામાં એક વખત કે ત્રિમાસિક ધોરણે એક વખત નિશ્ચિત આવકનું રોકાણ કરી શકે છે. હપ્તાની રકમ મહિનાદીઠ રૂ. 500 જેટલી નાની પણ હોઇ શકે છે અને તે રિકરિંગ ડિપોઝિટ જેવી હોય છે. આ એટલા માટે અનુકૂળ છે કારણ કે તમે તમારી બેંકને દર મહિને રકમ ડેબિટ કરવાની સ્ટેન્ડિંગ સૂચના આપી શકો છો.
એસઆઇપી ભારતીય એમએફ રોકાણકારોમાં લોકપ્રય બની રહી છે, કારણ કે તે બજારની અસ્થિરતા અને બજારના સમય અંગે ચિંતા કર્યા વિના શિસ્તબદ્ધ રીતે રોકાણ કરવામાં મદદ કરે છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્ઝ દ્વારા ઓફર કરવામાં આવતા સિસ્ટેમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન્સ લાંબી અવધિ માટેનાં રોકાણ વિશ્વમાં પ્રવેશવાનો સરળ શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે. લાંબી અવધિ માટે રોકાણ કરવું ખૂબ મહત્ત્વપૂર્ણ છે, જેનો અર્થ એ થાય છે કે તમારે અંતિમ વળતરને વધારવા માટે વહેલી તકે રોકાણ કરવાનું શરૂ કરવું જોઇએ. તેથી તમારો મંત્ર હોવો જોઇએ – તમારા રોકાણમાંથી શ્રેષ્ઠ પરિણામ મેળવવા માટે વહેલી શરૂઆત કરો, નિયમિતપણે રોકાણ કરો.
SIP કેવી રીતે કામ કરે છે?
SIP રૂપિયા કિમત સરેરાશના સિદ્ધાંત પર કાર્ય કરે છે, જેનો અર્થ છે કે જ્યારે બજાર નીચું હોય ત્યારે તમે વધુ યુનિટ્સ ખરીદો છો અને જ્યારે બજાર ઊંચું હોય ત્યારે તમે ઓછા યુનિટ્સ ખરીદો છો, પરંતુ દરેક વખતે સમાન રકમનું રોકાણ કરો છો. આ રીતે, તમે ખરીદીની કિમતને સરેરાશમાં લાવતા હો, અને બજારના ઉથલપાથલ થી લાભ મેળવો છો, તે પણ સમયને ધ્યાનમાં લીધા વગર. તેમ છતાં, SIP દ્વારા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સમાં કરેલા રોકાણો પણ બજારની અસ્થીરતા અને જોખમોને આધીન રહેશે.
ચાલો એક ઉદાહરણ દ્વારા સમજીએ કે SIP રોકાણ કેવી રીતે કામ કરે છે.
માસિક SIP રોકાણ: ₹1,000
રોકાણ સમયગાળો: 5 મહિના
ચાલો માનીએ કે આ 5 મહિનામાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યુનિટ્સની બજાર કિમતમાં ઉતાર-ચડાવ થાય છે.
| મહિનો | રોકાણ (₹) | પ્રતિ યુનિટ કિમત (₹) | ખરીદેલી યુનિટ્સ |
|---|---|---|---|
| મહિનો 1 | 1,000 | 50 | 20 |
| મહિનો 2 | 1,000 | 40 | 25 |
| મહિનો 3 | 1,000 | 20 | 50 |
| મહિનો 4 | 1,000 | 25 | 40 |
| મહિનો 5 | 1,000 | 50 | 20 |
| કુલ | 5,000 | 155 યુનિટ્સ |
આથી તમે જોઈ શકો છો કે -
કુલ રોકાણ: ₹5,000
કુલ ખરીદેલી યુનિટ્સ: 20 + 25 + 50 + 40 + 20 = 155 યુનિટ્સ.
પ્રતિ યુનિટ સરેરાશ કિમત: ₹5,000 / 155 યુનિટ્સ ≈ ₹32.26 પ્રતિ યુનિટ.
મ્યુચ્યુઅલ ફંડ SIP રોકાણો તમને કેવી રીતે ફાયદો આપી શકે છે
મ્યુચ્યુઅલ ફંડ SIPમાં રોકાણ કરવાથી વિવિધ ફાયદા મળે છે, જેની યાદી નીચે આપેલ છે:
1. રોકાણની શિસ્તબદ્ધ પદ્ધતિ: SIP નિયમિત અને શિસ્તબદ્ધ રોકાણને પ્રોત્સાહન આપે છે. એક નિશ્ચિત રકમથી નિયમિતપણે રોકાણ કરીને, રોકાણકારો રોકાણ કરવાની આદત વિકસાવી શકે છે.
2. ચક્રવૃદ્ધિના ફાયદા: ચક્રવૃદ્ધિની શક્તિ ત્યારે શ્રેષ્ઠ રીતે કામ કરે છે જ્યારે લાંબા ગાળાના અને નિયમિત ધોરણે રોકાણ કરવામાં આવે. SIP રોકાણકારોને ચક્રવૃદ્ધિ રિટર્નનો લાભ આપે છે, કારણ કે ઉત્પન્ન થયેલા રિટર્ન ફરીથી રોકવામાં આવે છે.
3. રૂપિયા કિમત સરેરાશ: SIP રોકાણકારોને રૂપિયા કિમત સરેરાશમાં મદદ કરે છે. રૂપિયા કિમત સરેરાશનો અર્થ છે કે જ્યારે બજાર નીચે હોય, ત્યારે તમે વધુ યુનિટ્સ ખરીદશો, અને જ્યારે બજાર ઉપર હોય, ત્યારે તમે ઓછા યુનિટ્સ ખરીદશો. આ રોકાણો પર બજારની વધઘટના અસરને વહેંચવામાં મદદ કરે છે.
4. સુવિધા: SIP એક વધુ સુવિધાજનક રોકાણનું સ્વરૂપ છે. તમે બેંક ઓર્ડર દ્વારા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમમાં SIPને આપમેળે સેટ કરી શકો છો અને ખાતરી કરી શકો છો કે તમારા બેંક ખાતામાંથી એક નિશ્ચિત રકમ કાપવામાં આવે અને પસંદ કરેલી મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમમાં રોકવામાં આવે.
5. ઓછી રોકાણ મૂડી: SIP કિફાયતી રોકાણ તરીકે સામે આવે છે, કારણ કે તમે નાની રકમથી રોકાણ શરૂ કરી શકો છો, જે તેને કિફાયતી બનાવે છે. આ ખાસ કરીને યુવા રોકાણકારો અથવા ઓછા નાણાં વાળા માટે ઉપયોગી થઈ શકે છે.
6. SIPમાં આરામદાયકતા: SIPમાં, તમે કેટલા SIPમાં રોકાણ કરવા માંગો છો તે નક્કી કરવાની આરામદાયકતા મળે છે અને રોકાણની આવૃત્તિ, જેમ કે માસિક, ત્રિમાસિક, અને વધુ. તમે તમારી નાણાકીય સ્થિતિ અનુસાર તમારા SIP રકમમાં વધારો અથવા ઘટાડો પણ કરી શકો છો.
7. SIPમાં વિવિધતા: મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમ્સમાં SIP દ્વારા રોકાણ કરવાથી વિવિધ આસ્તિ વર્ગો પર આધારીત વૈવિધ્યતા મળે છે, જેમ કે સેક્ટર્સ, ભૌગોલિક ક્ષેત્રો, અને વધુ.
8. વ્યવસાયિક રીતે સંચાલિત રોકાણ: મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમ્સ વ્યાવસાયિક ફંડ મેનેજરો દ્વારા સંચાલિત થાય છે, જેમને શ્રેષ્ઠ રોકાણના અવસરોનો વિશ્લેષણ અને પસંદગી કરવા માટે નિષ્ણાત છે, જે રોકાણકારોને તેમના નાણાકીય લક્ષ્યો હાંસલ કરવાની વધુ સંભાવનાઓ આપે છે.
9. પેસિવલી સંચાલિત ફંડ્સ: પેસિવલી સંચાલિત મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ એ રોકાણ ફંડ્સ છે જે ચોક્કસ બજાર સૂચકાંક અથવા બેન્ચમાર્કના પ્રદર્શનને નકલ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે, તેના કરતા વધુ પ્રદર્શન કરવા નહીં. આ ફંડ્સનો મુખ્ય હેતુ પસંદ કરેલા સૂચકાંકના વળતરનો શક્ય તેટલો નજીકથી અનુકરણ કરવાનો છે, અને રોકાણકારો આ ફંડ્સમાં SIP પદ્ધતિ દ્વારા પણ રોકાણ કરી શકે છે.
મ્યુચ્યુઅલ ફંડ SIPના પ્રકાર
અહીં મુખ્ય પ્રકારના મ્યુચ્યુઅલ ફંડ SIP છે:
1. રેગ્યુલર SIP: આ SIPમાં, તમે નિયમિત અંતરાલે એક નિશ્ચિત રકમનું રોકાણ કરશો.
2. ફ્લેક્સિબલ SIP: આ SIP રોકાણકારોને તેમની સુવિધા અનુસાર રોકાણની રકમમાં ફેરફાર કરવા અથવા રોકાણ છોડવાની મંજૂરી આપે છે.
3. નિરંતર SIP:: રેગ્યુલર SIPની સામાન્ય રીતે અંતિમ તારીખ હોય છે, પરંતુ નિરંતર SIP જ્યાં સુધી રોકાણકાર તેને બંધ કરવાની નક્કી ન કરે ત્યાં સુધી ચાલુ રહે છે.
4. ટ્રિગર SIP: આ તમને રોકાણ માટે ચોક્કસ ટ્રિગર સેટ કરવાની મંજૂરી આપે છે, જેમ કે ચોક્કસ તારીખ, NAV સ્તર, અથવા સૂચકાંક સ્તર.
5. મલ્ટી SIP: તમે એક જ SIP નો ઉપયોગ કરીને અનેક મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમ્સમાં રોકાણ કરી શકો છો.
6. સ્ટેપ-અપ SIP: આ SIPનું સ્વરૂપ ટોપ-અપ SIP જેવુ છે, પરંતુ રોકાણની રકમમાં વધારો પૂર્વનિર્ધારિત હોય છે અને નિયમિત અંતરાલે થાય છે.
SIP દ્વારા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સમાં કેવી રીતે રોકાણ કરવું?
તમે નીચેની પદ્ધતિથી SIP મોડ દ્વારા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સમાં રોકાણ કરી શકો છો:
- તમારા રોકાણના લક્ષ્યો, રોકાણનો સમયગાળો અને જોખમ સહનશીલતા પર આધારિત એક મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમ પસંદ કરો.
- પ્લેટફોર્મ પર જરૂરી KYC અને અન્ય આવશ્યકતાઓ પૂર્ણ કરો.
- પ્લેટફોર્મ/મ્યુચ્યુઅલ ફંડ/MFD દ્વારા વિનંતી કરેલા જરૂરી દસ્તાવેજો રજૂ કરો.
- તમે દર વખતે રોકાણ કરવા માંગો છો તે રકમ સાથે તમારી SIP સેટ કરો, તમારી રોકાણોની આવૃત્તિ પસંદ કરો, અને તમે SIP ચાલુ રાખવા માંગો છો તે સમયગાળો પસંદ કરો.
- તમારા બેંકને નિર્ધારિત તારીખો પર તમારા બેંક ખાતામાંથી વિશિષ્ટ રકમ કાપવા માટે નિશ્ચિત સૂચનાઓ અથવા ઇલેક્ટ્રોનિક ક્લિયરિંગ સર્વિસ ઓર્ડર આપો. પસંદ કરેલી તારીખે, રકમ આપમેળે તમારા ખાતામાંથી કાપવામાં આવશે અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમમાં રોકવામાં આવશે.
- મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ફંડના નેટ એસેટ વેલ્યુ અનુસાર તમારા ખાતામાં યુનિટ્સ ફાળવે છે.
નોટ્સ: તમે તમારી SIP રકમ વધારી અથવા ઘટાડી શકો છો, અથવા તો SIP બંધ અથવા વિલંબિત પણ કરી શકો છો તે પણ કોઈપણ દંડ વગર. તમે SIP કેલ્ક્યુલેટરનો ઉપયોગ કરીને ચોક્કસ સમયગાળા પછી તમારા SIP રોકાણ રિટર્નની અંદાજીત જાણકારી મેળવી શકો છો, જેથી રોકાણમાં તમારા આગળના પગલાંનું અનુમાન કરી શકાય. રોકાયેલા નાણાંને નીકાળી શકાય છે, બહાર કાઢવાના લોડ અને કર પ્રભાવના આધારે.
તમારું SIP શરૂ થયા પછી, તમને ફક્ત તમારા રોકાણના પ્રદર્શનનું નિયમિત મોનિટરિંગ અને સમીક્ષા કરવાની જરૂર છે.
નિષ્કર્ષ
SIP માં વિવિધ રીતે રોકાણ વિકલ્પો પસંદ કરીને જેમકે લવચીકતા, કિફાયતી અને અન્યથી તમે ઘણા બધા ફાયદાઓ મેળવી શકો છો.
દરેક પ્રકારના SIP અલગ ફાયદા આપે છે, અને વિવિધ સુવિધાઓ, મેનેજમેન્ટ ફી, કરના પ્રભાવ સાથે આવે છે, જે તમને તમારી જરૂરિયાતોને અનુરૂપ સારી રીતે SIP પસંદ કરવાની મંજૂરી આપે છે.
અસ્વીકરણ
મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સમાંનાં રોકાણો બજારનાં જોખમોને આધિન છે, સ્કીમ સંબંધિત બધા જ દસ્તાવેજો કાળજીપૂર્વક વાંચો.
